“فاصله اجتماعی” واژه ای که این روزها از تمام رسانه ها به گوش میرسد. با شیوع ویروس کرونا و افزایش شماره مبتلایان به این بیماری در سراسر جهان، اصلی ترین مسئله به منظور حفظ سلامت انسان ها، رعایت نکات بهداشتی می باشد. موضوعی که از بدو حیات بشر مورد اهمیت بوده، اما کم تر بدان پرداخته شده است. مدرن شدن جهان بدست انسان اگر چه فواید و راحتی زیادی به همراه داشته اما به زمین آسیب فراوانی را وارد کرد و حال در چرخش روزگار این خطرات جان انسان را تهدید میکند. آلودگی هوا، افزایش فاضلاب ها، نابودی جنگل ها ، کاهش سطح منابع در زمین و بروز بیماری های مختلف همه زنگ خطریست که به بشر بگوید، تداوم زندگیش در گرو رعایت بهداشت و توجه به محیط پیرامون است. اکنون ویروس کرونا انسان را خانه نشین کرده و حضورشان در جامعه را مشروط به شرایط خاص کرده است. داشتن ماسک، دستکش و محلول های ضد عفونی جزو تجهیرات جدا مشئنی از انسان دشه است. از این رو شناخت و آشنایی با انواع ماسک ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
اگر چه افراد مبتلا به بیماری کرونا با بروز علائم به سرعت به بیمارستان منتقل میشوند، اما نگرانی عمده از ناقلین خاموش این بیماری می باشد. قطرات سرفه، عطسه و حتی هوای تنفسی در صورت عدم رعایت فاصله اجتماعی به راحتی میتواند یک فرد سالم را به بیماری کرونا مبتلا کند. طی مطالب مطرح شده فاصله مناسب افراد از یکدیگر یک تا دو متر می باشد، فاصله ای که حتی خیلی ها به اندازه دقیق آن هم مطمئن نیستند. اما آیا امکان رعایت فاصله اجتماعی همواره ممکن است؟ آیا این فاصله در خیابان، اتوبوس، تاکسی، مترو و حتی در حین خرید در یک مغازه همیشه رعایت میشود؟ چاره چیست؟
اگر چه در خانه ماندن بهترین راه در امان ماندن از خطر است اما شمار زیادی از فعالیت های اقتصادی نیازمند حضورفیزیکی در جامعه می باشند. شاید در سال های گذشته فقط با بروز آلودگی هوا، به سراغ استفاده از ماسک می آمدید. اما اکنون ماسک ها بهترین حافظان جان انسان در این روز های بحرانی می باشند. نکته مهم، استفاده از ماسک های مناسب و سالم است. انواع متفاوتی از ماسک های پزشکی و ماسک های فیلتر دار در بازار موجود است، که شماری از آن ها توسط سود جویان تنها برای کسب درامد، وارد چرخه فروش گشته است واز کیفیت مناسب برای حفظ سلامت افراد برخوردار نیست. در اینجا قصد داریم شما را با نحوه ی تشخیص ماسک های معتبر آشنا کنیم.
انواع ماسک ها
ماسک پزشکی، ماسک FFP2، ماسک N95 و ماسک FFP3 – چهار مدل از انواع ماسک های رایج و شناخته شده جهت استفاده برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا و سایر بیماری ها می باشند، اما استفاده از هر یک از آنها در شرایط و محیط مناسب خود، مفید خواهد بود.
ماسک های پزشکی با قابلیت تسویه ی هوای دم و بازدم و دارا بودن سه لایه و پوشش کامل دهان و بینی، بهترین مدل ماسک ها، جهت استفاده به منظور جلوگیری از ابتلا به بیماری های ویروسی می باشند. این ماسک ها همچنین جهت استفاده افراد بیمار به منظور جلوگیری از انتقال بیماری به سایرین کارامد می باشند. ماسک های سوپاپ دار تنها برای استفاده افراد سالم توصیه میشوند. ماسک های سوپاپ دار FFP2، N95 و FFP3 تنها میتوانند هوای دم را از طریق لایه های خود تسویه کرده و مانع انتقال ذرات خارجی به ریه افراد شوند. این ماسک ها هیچ گونه فیلتری بر روی هوای بازدم انجام نمیدهند و تنها از طریق سوپاپ تعبیه شده بر روی آنها، هوا را بدون فیلتر به محیط اطراف منتقل مینمایند. از این رو استفاده از این ماسک ها برای افراد بیمار به هیچ وجه توصیه نمیگردد. همچنین انواع ماسک های سوپاپ دار جهت استفاده در هوای آلوده و یا در محیط های کاری که با ذرات و گرد وخاک همراه است بسیار مفید است و داشتن آن یکی از موارد مهم در مبحث ایمنی برای شرکت های پیمانکاری می باشد. ماسک های سوپاپ دار با توجه به مدل های مختلف موجود، کارایی متفاوتی در میزان جذب ذرات هوا دارند. در ادامه انواع ماسک های سوپاپ دار و میزان کارایی هر یک از آن ها توضیح داده خواهد شد.
ماسک سوپاپدار FFP3 و FFP2
این مدل ماسک های سوپاپ دار در دسته استاندارد جهانی EN 149 (European Standard) که بیشتر در کشورهای اروپایی و آسیایی مورد توجه است، قرار گرفته اند. مطابق با این استاندارد ماسک های سوپاپ دار به سه دسته تقسیم بندی میشوند. ماسک های سوپاپدار FFP1 ،FFP2 وFFP3 که بر اساس میزان قدرت جذب ذرات دسته بندی شده اند.
- ماسک های سوپاپ دار FFP1: با قابلیت جذب 80 درصد
- ماسک های سوپاپ دار FFP2: با قابلیت جذب 94 درصد
- ماسک های سوپاپ دار FFP3: با قابلیت جذب 99 درصد
همانطور که پیش تر اشاره شد استفاده ماسک های سوپاپ دار جهت استفاده در هوای آلوده، محیط های با ذرات گرد و غبار و همچنین جهت استفاده افراد سالم به منظور جلوگیری ار ابتلا به بیماری های ویروسی توصیه میگردد. طبیعیست که هرچه درصد جذب غبار در ماسک سوپاپ دار بالاتر باشد میزان کارایی آن بیشتر است از این رو ماسک های FFP2 و FFP3 در میان افراد بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند.
ماسک تنفسی N95
این ماسک های سوپاپ دار در دسته استاندار جهانی NIOSH، که بیشتر در آمریکا مورد توجه است، قرار میگیرند. طبق این استاندار جهانی، ماسک های سوپاپ دار به 3 دسته N، R و P با سه ضریب، تقسیم میشوند. در جدول زیر، ضریب جذب هر یک از ماسک های سوپاپ دار را بر اساس دسته بندی مشاهده میکنید.
| ریف | ضریب جذب | ماسک سری N | ماسک سری R | ماسک سری P |
| 1 | 95% | N95 | R95 | P95 |
| 2 | 99% | N99 | R99 | P99 |
| 3 | 100% | N100 | R100 | P100 |
بجز ماسک های سریN، که قابلیت جذب ذرات نفتی را ندارد، هر سه دسته بندی ماسک های N، R و P از قابلیت جذب ذرات گرد و غبار، به خوبی برخوردار بوده و جهت استفاده در مشاغل و محیط هایی با درصد ریزگردهای بالادر هوا، کارآمد می باشند. همچنین ماسک های سری R و P جهت استفاده در مشاغلی که با ذرات نفتی در تماس هستند، بسیار مفید میباشند.
راه تشخیص ماسک های سوپاپدار دار سالم از ماسک های تقلبی
برای تشخیص ماسک های سوپاپدار سالم، ابتدا نیاز است تا با نقش سوپاپ موجود بر روی آنها آشنا شوید. در هنگام دم سوپاپ بسته شده و کلیه فرایند تنفس فرد از طریق جداره های ماسک صورت میگیرد. از این رو هیچ گونه ذرات گرد و غبار به دستگاه تنفسی فرد وارد نمیشود. در هنگام بازدم سوپاپ باز شده و هوای خارج شده از ریه را بدون فیلتر به محیط اطراف منتقل میکند. حال فرض کنید سوپاپ به درستی نصب نشده و وظیفه خود را به خوبی انجام ندهد. در این صورت در هنگام دم، هوا از طریق سوپاپ وارد ریه فرد شده و در صورت وجود بیماری و یا آلودگی در محیط، فرد را دچار آسیب خواهد کرد.
شما میتوانید با باز کردن سوپاپ موجود بر روی ماسک های سوپاپدار و مشاهده محل قرار گیری سیلیکون آن از سلامت ماسک خود اطمینان حاصل کنید. دقت کنید که سیلیکون کاملا باید در محل خود نصب شده باشد در غیر این صورت هوا به راحتی در هنگام دم از آن عبور کرده و جهت استفاده مفید نمی باشد.
سوالات متداول در خصوص انواع ماسک تنفسی
میزان عمر مفید ماسک های سوپاپدار چقدر است؟
معمولا میتوان ماسک های سوپاپدار را به مدت یک هفته استفاده کرد. البته بهتر است در صورت استفاده کردن ازین ماسک ها در محیط آلوده به ویروس مانند ویروس کرونا، آن را به صورت روزانه تعویض کرد. زیرا ویروس ها قابلیت ماندن بر روی سطوح را به صورت طولانی داشته و در صورت عدم نگهداری مناسب میتواند خود عامل انتقال بیماری باشند.
استفاده از ماسک های سوپاپدار در چه محیط هایی پیشنهاد می شود؟
استفاده از ماسک های سوپاپدار در محیط های کارگاهی که با ذرات گرد و غبار بالایی همراه است مناسب می باشد، همچنین طبق آیین نامه ایمنی اداره کار، استفاده از ماسک سوپاپدار استاندارد برای کارگران در حین کار الزامی می باشد. علاوه بر این استفاده از این ماسک ها برای حفظ سلامتی افراد با افزایش آلاینده های هوا توصیه می گردد.
استفاده از چه ماسک های سوپاپدار برای مقابله با ویروس کرونا و در محیط بیمارستانی مفید است؟
استفاده ماسک های سوپاپدار به هیچ وجه به افراد بیمار توصیه نمیگردد. اما افراد سالم میتوانند از آن ها استفاده کنند.
برتری ماسک سوپاپدار بر ماسک های پزشکی چیست؟
اگر چه ماسک های پزشکی در مقابله با ویروس کرونا برای افراد بیمار و سالم مفید هستند اما عمر کوتاهی دارند و بلافاصله باید دور انداخته شوند. اما ماسک های سوپاپدار میتوانند چندین ساعت در محیط های آلوده به ویروس و گرد و غبار استفاده شده و در صورت نگهداری مناسب قابلیت استفاده به مدت یک هفته را نیز دارند.
