ایمنی در تأسیسات الکتریکی یکی از مهم‌ترین عوامل در کاهش خطرات ناشی از جریان برق است. در این میان، سیستم ارتینگ به‌عنوان یک بخش حیاتی در تأمین ایمنی افراد و تجهیزات نقش اساسی ایفا می‌کند. این سیستم با هدایت جریان‌های نشتی و اضافه ولتاژ به زمین، خطر برق‌گرفتگی، آسیب به دستگاه‌ها، و آتش‌سوزی‌های ناشی از نقص الکتریکی را به حداقل می‌رساند. با توجه به تأثیر مستقیم سیستم ارتینگ بر عملکرد صحیح تجهیزات الکتریکی و حفاظت از افراد در برابر حوادث ناشی از نشتی جریان، بازرسی ادواری سیستم ارتینگ امری ضروری برای حفظ ایمنی و اطمینان از عملکرد بهینه آن محسوب می‌شود. در این مقاله، ابتدا به تعریف و نحوه اجرای سیستم ارتینگ پرداخته و سپس مراحل مختلف بازرسی ادواری سیستم ارتینگ را بررسی می‌کنیم.
اجزای اصلی سیستم ارتینگ
سیستم ارتینگ شامل بخش‌های مختلفی است که نقش مهمی در ایمنی تأسیسات الکتریکی دارند. الکترود زمین به‌عنوان مسیر اصلی انتقال جریان نشتی به زمین، در انواع میله‌ای، صفحه‌ای و مشبک استفاده می‌شود. هادی ارت سیمی از جنس مس یا فولاد گالوانیزه است که تجهیزات را به الکترود زمین متصل می‌کند. شینه ارت در تابلوهای برق برای اتصال مشترک سیم‌های ارت به‌کار می‌رود و سیستم همبندی با اتصال قطعات فلزی، اختلاف پتانسیل را کاهش می‌دهد. مقاومت زمین باید در حد استاندارد باشد که در صورت بالا بودن، با استفاده از افزایش تعداد الکترودها یا بهبود خاک کاهش می‌یابد. سیستم حفاظتی ارت شامل فیوزها، کلیدهای نشتی جریان (RCD) و سرج ارسترها برای حفاظت در برابر اضافه ولتاژ است. در مناطقی با خاک مقاوم، از مواد کاهنده مقاومت زمین مانند بنتونیت و زغال استفاده می‌شود.
بازرسی سیستم ارتینگ
بازرسی ادواری سیستم ارتینگ برای حفظ ایمنی و عملکرد بهینه آن ضروری است. این فرآیند شامل بررسی ظاهری تجهیزات، اندازه‌گیری مقاومت زمین، کنترل اتصالات و تست تجهیزات حفاظتی است. اندازه‌گیری مقاومت زمین با دستگاه ارت تستر انجام می‌شود و در صورت بالا بودن مقدار آن، باید اقدامات اصلاحی مانند افزودن الکترود یا استفاده از مواد کاهنده انجام شود. همچنین، بررسی کابل‌ها، شینه ارت و کلیدهای نشتی جریان (RCD) به شناسایی و رفع نقص‌ها کمک می‌کند. اجرای منظم بازرسی ادواری سیستم ارتینگ خطر برق‌گرفتگی را کاهش داده، از تجهیزات محافظت کرده و هزینه‌های تعمیر و نگهداری را به حداقل می‌رساند.
در صورت نیاز به مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید
021-44945007-8 و 09911677491
بازرسی تأسیسات الکتریکی و ارتباط آن با سیستم ارتینگ
تأسیسات الکتریکی شامل شبکه‌های توزیع برق، تابلوهای برق، تجهیزات صنعتی و سیستم‌های حفاظتی است که برای عملکرد صحیح، نیاز به بازرسی دوره‌ای دارند. سیستم ارتینگ یکی از بخش‌های حیاتی این تأسیسات به شمار می‌رود که باید در هماهنگی با دیگر تجهیزات بررسی شود تا ایمنی سیستم به‌طور کامل تضمین گردد. در بازرسی تأسیسات الکتریکی ، علاوه بر بررسی وضعیت ارتینگ تابلوها، باید عملکرد سیستم ارتینگ در تجهیزات صنعتی و ساختمان‌های مسکونی نیز ارزیابی شود. این اقدام به شناسایی هرگونه نقص و جلوگیری از خطرات احتمالی مانند برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی کمک می‌کند. بررسی منظم سیستم ارتینگ در کنار دیگر تجهیزات الکتریکی، ایمنی کلی مجموعه را تضمین کرده و از بروز مشکلات جدی جلوگیری می‌نماید.
مراحل بازرسی ادواری سیستم ارتینگ
بازرسی ادواری سیستم ارتینگ باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی و ملی، نظیر IEC و IEEE، انجام شود. این فرآیند به منظور اطمینان از عملکرد صحیح سیستم و جلوگیری از خطرات احتمالی به صورت گام‌به‌گام صورت می‌گیرد.
مرحله اول بازرسی ظاهری تجهیزات
در مرحله اول بازرسی ظاهری تجهیزات، وضعیت الکترودهای زمین، هادی‌های ارت، اتصالات و شینه‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این مرحله باید از سالم بودن تجهیزات، محکم بودن اتصالات و عدم وجود خوردگی، زنگ‌زدگی یا آسیب‌های فیزیکی اطمینان حاصل شود. همچنین، هرگونه نشانه‌ای از فرسودگی یا کاهش تماس الکتریکی باید شناسایی شده و در صورت لزوم اقدامات اصلاحی انجام گیرد.
دومین مرحله اندازه گیری مقاومت زمین
دومین مرحله اندازه‌گیری مقاومت زمین با استفاده از دستگاه ارت تستر است. این اندازه‌گیری باید با دقت انجام شود تا مقاومت زمین مطابق با استانداردها باشد. اگر مقاومت بیش از حد مجاز باشد، باید اقدامات اصلاحی مانند افزودن الکترودهای بیشتر یا استفاده از مواد کاهنده مقاومت صورت گیرد.
سومین مرحله بررسی سیستم همبندی
در مرحله سوم، سیستم همبندی مورد بررسی قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که تمامی قطعات فلزی و تجهیزات به درستی به یکدیگر متصل شده‌اند. این اتصال صحیح نقش مهمی در کاهش اختلاف پتانسیل و جلوگیری از برق‌گرفتگی ایفا می‌کند و باعث افزایش ایمنی کلی سیستم الکتریکی می‌شود.
چهارمین مرحله تست تجهیزات حفاظتی ارت
در این مرحله، عملکرد تجهیزات حفاظتی مانند کلیدهای نشتی جریان (RCD) و سرج ارسترها مورد بررسی قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که سیستم در مواجهه با اضافه ولتاژ یا نشتی جریان به‌درستی عمل کرده و از تجهیزات و افراد در برابر خطرات الکتریکی محافظت می‌کند.
مرحله آخر ثبت و مستند
اخرین مرحله تمامی نتایج بازرسی باید ثبت و مستند شوند. این اطلاعات برای پیگیری و انجام اقدامات اصلاحی در صورت نیاز، مورد استفاده قرار می‌گیرد. انجام منظم این مراحل باعث حفظ ایمنی سیستم ارتینگ و تأسیسات الکتریکی می‌شود و از بروز حوادث ناگوار جلوگیری می‌کند.
چک‌لیست بازرسی ادواری سیستم ارتینگ
بازرسی ادواری سیستم ارتینگ شامل بررسی ظاهری تجهیزات مانند الکترودهای زمین، هادی‌های ارت، اتصالات و شینه‌ها برای اطمینان از سلامت فیزیکی و استحکام آنها است. همچنین، اندازه‌گیری مقاومت زمین برای ارزیابی عملکرد سیستم و بررسی تغییرات احتمالی در مقدار آن انجام می‌شود. در این فرآیند، سیستم همبندی نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تا اتصال صحیح تمامی قطعات فلزی و تجهیزات به یکدیگر تأیید شود. علاوه بر این، عملکرد تجهیزات حفاظتی مانند کلیدهای نشتی جریان (RCD) و سرج ارسترها کنترل شده و وضعیت آنها در برابر اضافه ولتاژ یا نشتی جریان بررسی می‌شود. در نهایت، تأثیر شرایط محیطی مانند رطوبت و خوردگی بر تجهیزات ارزیابی شده و تمامی نتایج بازرسی برای تحلیل‌های بعدی مستندسازی می‌شود.
جمع بندی
بازرسی ادواری سیستم ارتینگ با هدف اطمینان از عملکرد صحیح و ایمن این سیستم انجام می‌شود و شامل ارزیابی وضعیت فیزیکی تجهیزات، اندازه‌گیری مقاومت زمین و بررسی عملکرد تجهیزات حفاظتی مانند کلیدهای نشتی جریان و سرج ارسترها است. این فرآیند نقش مهمی در کاهش خطرات الکتریکی، جلوگیری از آسیب به تجهیزات و افزایش ایمنی افراد دارد. همچنین، مستندسازی نتایج و رعایت استانداردهای مربوطه باعث بهبود بهره‌وری سیستم‌های الکتریکی و پیشگیری از خرابی‌های ناگهانی می‌شود. اجرای این بازرسی‌ها به‌صورت منظم و براساس پروتکل‌های مشخص، موجب افزایش طول عمر تجهیزات و کاهش هزینه‌های نگهداری خواهد شد. برای اخذ انواع گواهینامه بازرسی ماشین آلات و تجهیزات صنعتی با کارشناسان ما در شرکت آکس در تماس باشید.