بازرسی یا تست جوش به منظور اطمینان از کیفیت و استحکام اتصالات جوشکاری شده انجام می‌گردد. این فرآیند می‌تواند از بروز مشکلات ایمنی و خرابی‌های ساختاری در سازه‌ها جلوگیری کند. همچنین بازرسی جوش به شناسایی عیوب پنهان در جوش‌ها کمک کرده و عمر مفید قطعات را افزایش می‌دهد. بازرسی چشمی (VT) یکی از روش‌های اولیه و رایج بازرسی جوش است که به کمک آن می‌توان عیوب سطحی مانند ترک‌ها، زبری یا نقص‌های ظاهری جوش را شناسایی کرد. در این مطلب به بررسی این نوع تست جوش می‌پردازیم.
بازرسی چشمی جوش (VT) چیست؟
بازرسی چشمی (Visual Test) یا VT یکی از ساده‌ترین و متداول‌ترین روش‌های بازرسی جوش است که به وسیله آن عیوب ظاهری جوش‌ها مانند ترک‌ها، حفره‌ها، زبری‌ها یا عدم انطباق شکل و اندازه جوش بررسی می‌شود.
این روش با استفاده از چشم غیرمسلح یا ابزار کمکی مانند ذره‌بین، دوربین یا لامپ‌های خاص برای نوردهی انجام می‌شود. بازرسی چشمی معمولاً به عنوان مرحله اول در فرایند بازرسی جوش‌ها به کار می‌رود و به سرعت نقص‌های قابل مشاهده را شناسایی می‌کند اما توانایی شناسایی عیوب داخلی جوش را ندارد.
شرایط بازرسی چشمی (VT)
شرایط بازرسی چشمی (VT) عبارتند از:
نور مناسب: برای انجام بازرسی چشمی، باید شرایط نوری مناسب فراهم باشد تا اپراتور بتواند به‌خوبی جزئیات سطح جوش را مشاهده کند. معمولاً به شدت نور 1000 لوکس یا بیشتر نیاز است.
فاصله مناسب: فاصله اپراتور از سطح جوش باید به‌گونه‌ای باشد که امکان مشاهده دقیق جوش را فراهم کند. این فاصله معمولاً بین ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتر است.
دید واضح و بدون موانع: باید از هر گونه مانع یا آلودگی که باعث کاهش وضوح دید می‌شود، مانند بخار، دود یا گرد و غبار جلوگیری شود.
وضعیت جسمی اپراتور: اپراتور باید توانایی دیدن دقیق و واضح را داشته باشد و از ابزارهای کمکی مانند ذره‌بین، چراغ مخصوص یا دوربین برای افزایش دقت استفاده کند.
شناسایی دقیق عیوب: اپراتور باید قادر به شناسایی عیوب مختلفی مانند ترک ها، حفره ها، زبری های سطحی یا انحرافات جوش باشد.
زمان مناسب برای بازرسی: بازرسی باید در زمان مناسب بعد از جوشکاری انجام شود تا جوش به اندازه کافی سرد شده و آسیب‌دیدگی‌های ناشی از فرآیند جوشکاری قابل مشاهده باشند.
شرایط محیطی مناسب: شرایط محیطی نظیر دما، رطوبت و میزان گرد و غبار نیز باید در نظر گرفته شود تا از تأثیرات منفی بر کیفیت بازرسی جلوگیری شود.
در صورت نیاز به مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید
021-44945007-8 و 09911677491
تجهیزات بازرسی چشمی (VT)
ابزار اندازه‌گیری: ابزارهای اندازه‌گیری مانند ریزسنج ها، کولیس ها و شابلون ها برای اندازه‌گیری دقیق ابعاد و انحرافات جوش در طول بازرسی.
ماسک یا عینک ایمنی: برای حفاظت از چشم‌ها در برابر خطرات محیطی مانند تابش نور شدید یا ذرات معلق، از عینک ایمنی استفاده می‌شود.
دستکش و لباس محافظ: برای حفاظت از دست‌ها و بدن در برابر خطرات احتمالی هنگام بازرسی جوش، استفاده از دستکش و لباس ایمنی محافظ ضروری است.
دستگاه‌های ثبت و مستندسازی: برای ثبت اطلاعات و نتایج بازرسی، ممکن است از دستگاه‌های مخصوص یا نرم‌افزارهای کامپیوتری برای مستندسازی استفاده شود.
تجهیزات لازم برای انجام بازرسی چشمی جوش شامل موارد زیر است:
ابزار نورپردازی مناسب: چراغ‌های مخصوص با شدت نور کافی برای روشن کردن سطح جوش و افزایش وضوح دید. معمولاً از چراغ‌های دستی یا لامپ‌های با نور سفید و یکنواخت استفاده می‌شود.
ذره‌بین یا لوپ: برای مشاهده دقیق‌تر عیوب کوچک یا ظریف در سطح جوش از ذره‌بین یا لوپ با قدرت بزرگ‌نمایی مناسب استفاده می‌شود.
دوربین یا دستگاه تصویربرداری: در برخی موارد، برای ثبت تصاویر یا مشاهده دقیق‌تر جوش‌ها در فواصل دورتر، از دوربین های دیجیتال یا دستگاه‌های تصویربرداری استفاده می‌شود.
آینه‌ها: آینه‌های مخصوص برای مشاهده قسمت‌های غیرقابل دسترس جوش (مانند جوش‌های درون شکاف‌ها یا در محل‌هایی با فضای محدود) استفاده می‌شود.
روش انجام بازرسی جوش (VT)
روش انجام بازرسی چشمی (VT) ابتدا با ارزیابی شرایط محیطی آغاز می‌شود تا مطمئن شویم نور و دید کافی برای مشاهده دقیق جوش فراهم است.
اپراتور باید از ابزارهایی مانند چراغ‌های مخصوص، ذره‌بین یا دوربین‌های دیجیتال برای بررسی جوش استفاده کند.
سپس، سطح جوش از نظر عیوب ظاهری مانند ترک‌ها، حفره‌ها، زبری‌های سطحی، انحرافات اندازه یا عدم پیوستگی در جوش بررسی می‌شود.
در این مرحله، باید توجه خاصی به جزئیات و ابعاد جوش‌ها داشته باشیم تا هرگونه نقصی شناسایی شود. بعد از اتمام بازرسی سطحی جوش، اپراتور باید هرگونه عیب یا نقص شناسایی‌شده را ثبت و مستند کند.
در صورتی که نقص‌های جدی مانند ترک‌های بزرگ یا عیوب ساختاری وجود داشته باشد لازم است که بازرسی دقیق‌تری انجام شود و اقدامات اصلاحی مورد نیاز تعیین گردد.
همچنین، بازرسی باید در شرایط مناسب و پس از اتمام فرآیند جوشکاری انجام شود تا جوش به‌طور کامل سرد شده و عیوب قابل مشاهده باشند.
در نهایت، نتایج بازرسی باید در قالب گزارش ثبت شود و در صورت لزوم، اقدامات بعدی برای تعمیرات یا اصلاحات جوش انجام گردد.
شرایط اخذ گواهینامه بازرسی چشمی (VT)
شرایط اخذ گواهینامه بازرسی چشمی جوش (VT) معمولاً شامل موارد زیر است:
آزمون نظری و عملی
برای اخذ گواهینامه، فرد باید در آزمون‌های نظری و عملی موفق شود. این آزمون‌ها معمولاً شامل سوالات درباره استانداردهای بازرسی، روش‌ها و تجهیزات بازرسی جوش و همچنین ارزیابی توانایی عملی در شناسایی عیوب جوش هستند.
تجربه عملی تست جوش
اغلب نهادهای صدور گواهینامه نیاز به تجربه عملی دارند. این تجربه ممکن است شامل انجام بازرسی جوش تحت نظارت افراد خبره باشد تا مهارت‌های لازم در شناسایی عیوب و استفاده از تجهیزات بازرسی تقویت شود.
آموزش تخصصی بازرسی جشمی (VT)
برای دریافت گواهینامه بازرسی چشمی (VT)، فرد باید دوره‌های آموزشی ویژه‌ای در زمینه بازرسی جوش بگذراند.
این دوره‌ها معمولاً شامل مفاهیم جوشکاری، انواع عیوب جوش، استانداردهای بازرسی، و روش‌های تشخیص عیوب در جوش‌ها است.
شناخت استاندارد های بازرسی چشمی (VT)
فرد باید با استانداردهای بین‌المللی و ملی بازرسی جوش آشنا باشد. این استانداردها شامل روش‌های بازرسی، نحوه ثبت نتایج و رعایت ضوابط ایمنی و بهداشتی است.
بازیابی دوره‌ای
گواهینامه بازرسی چشمی جوش معمولاً به مدت مشخصی معتبر است و برای حفظ اعتبار آن، فرد باید دوره‌های بازآموزی و ارزیابی‌های دوره‌ای را بگذراند. این دوره‌ها کمک می‌کند تا افراد با آخرین تکنیک‌ها و استانداردهای بازرسی آشنا بمانند.
سلامت جسمانی
افراد باید از سلامت جسمانی مناسب برخوردار باشند چرا که انجام بازرسی چشمی نیاز به دقت و تمرکز بالا دارد و ممکن است در محیط‌های خاص با شرایط فیزیکی دشوار انجام شود.
مراکز معتبر صدور گواهینامه، مانند انجمن‌های جوشکاری، مؤسسات آموزشی فنی و حرفه‌ای، و سازمان‌های بین‌المللی معتبر معمولاً این گواهینامه‌ها را صادر می‌کنند.
نکات نهایی
در بازرسی چشمی (VT)، توجه به جزئیات و دقت بالا امری ضروری است. توصیه می‌شود قبل از آغاز بازرسی، شرایط محیطی نظیر نور کافی و دید مناسب را فراهم کرده و از تجهیزات مناسب مانند چراغ‌های قوی، ذره‌بین و آینه‌ها استفاده شود. اپراتور باید تجربه کافی در شناسایی انواع عیوب جوش داشته باشد و از استانداردهای مربوطه پیروی کند.
همچنین، بازرسی باید در زمان مناسب پس از جوشکاری انجام شود تا جوش به طور کامل سرد شده و عیوب قابل مشاهده باشند. برای اطمینان از دقت بازرسی، ثبت و مستندسازی دقیق نتایج ضروری است و در صورت مشاهده نقص‌های جدی، اقدامات اصلاحی باید بلافاصله انجام شود. برای اخذ گواهینامه بازرسی جوش با مشاورین ما در شرکت آکس در تماس باشید.