گواهی‌های ایزو به عنوان معیاری بین‌المللی برای کیفیت و عملکرد سازمان‌ها شناخته می‌شوند. صدور این گواهی‌ها توسط مراجع مختلف انجام می‌شود که اعتبارآنها نقش حیاتی در تضمین اعتبار گواهی‌ها دارند. مراجع صادر کننده ایزو نه تنها مسئول تأیید و ارزیابی سازمان‌ها بر اساس استانداردهای ایزو هستند، بلکه با ارائه مشاوره‌های حرفه‌ای، به بهبود مستمر عملکرد سازمان‌ها کمک می‌کنند.
یکی از نکات مهم در مورد گواهی‌های ایزو، انتخاب مرجع صادر کننده معتبر است. سازمان‌ها باید از مراجع صادر کننده ایزو معتبر که توسط نهادهای بین‌المللی تأیید شده‌اند، گواهی دریافت کنند. این مراجع با داشتن تجربه و تخصص لازم، قادر به انجام ارزیابی‌های دقیق و موشکافانه هستند که موجب اطمینان از رعایت استانداردهای بین‌المللی می‌شود.
مراجع صدور گواهینامه ایزو ISO
گواهینامه ISO شامل استاندارهایی است که توسط یک سازمان خارجی تأیید شده است و به موجب آن یک شرکت از یکی از سیستم‌های مدیریت ISO شناخته شده در مجامع بین‌المللی، پیروی می‌کند. علاوه بر این، این گواهینامه می‌تواند برای مناقصه یک کسب‌وکار به عنوان مدرکی برای اثبات اعتبار یک شرکت و بالا بردن میزان امتیاز آن، مورد استفاده قرار گیرد. همچنین به مشتریان بالقوه یک سازمان اطمینان می‌دهد که این گروه به تمام وظایف خود اهمیت می‌دهد. اما این نوع گواهی‌ها چگونه تهیه می‌شوند؟ در متن پیش رو به بررسی مراجع صدور گواهینامه ایزو ISO می‌پردازیم.
مراجع صادر کننده ایزو و نقش CB، Ab و IAF در صدور گواهینامه‌های ایزو
CB (Certification Body) سازمانی است که گواهینامه‌های ایزو را صادر می‌کند و باید مجوز خود را از Ab (Accreditation Body) دریافت کند. این مراجع صادر کننده ایزو وظیفه ارزیابی و تایید CBها را بر عهده دارند. هر کشور می‌تواند چندین Ab داشته باشد که تحت نظارت IAF (International Accreditation Forum) فعالیت می‌کنند. IAF انجمنی بین‌المللی است که استانداردهای اعتباربخشی را تنظیم کرده و به ارزیابی و انطباق در سطح جهانی نظارت می‌کند.
مراجع صادر کننده ایزو اصلی و معتبر
مراجع صادر کننده ایزو به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
CB چیست؟
CB مخفف کلمه certification bodies است و به یک سازمان معتبر گفته می‌شود که دارای مجوز ممیزی سیستم‌های ISO بوده و اعطای گواهینامه در صورت مطابقت سیستم با استانداردهای مورد نظر را به عهده دارد. تمام CBها باید مجوز کار خود از یک Ab دریافت کنند که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم. هر کشور می‌تواند تعدادی CB داشته باشد که علاوه بر صدور گواهی نامه، ممیزی‌های مراقبتی به صورت سالیانه انجام داده و بررسی می‌کند که کدام شرکت به این گواهی‌ها احتیاج دارد.
برای انتخاب یک CB مناسب جهت اخذ گواهی خود باید بدانید که آن سازمان از کدام Ab اعتبار خود را به دست آورده و قیمت‌های مورد نظر آنها چه میزان است. توجه داشته باشید که قیمت بسیار پایین با بالا حتما در اعتبار گواهی نامه شما مؤثر است.
Ab چیست؟
قبل از اینکه CB بتواند ارزیابی انطباق با ایزو مورد نظر را انجام دهد، ابتدا باید توسط یک سازمان دیگر، مؤسسه اعتباربخشی (Accreditation Body یا Ab)، مورد تایید قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که CB در ارزیابی‌های خود، صلاحیت‌های لازم را دارد.
به بین دیگر، روند اخذ گواهی ایزو و اعتبارات لازم آن به این صورت است که ما گواهی خود را از Cb دریافت می‌کنیم. Cb اعتبار خود را از Ab گرفته و خود Abها باید تحت نظارت سازمان مرکزی ایزو کار کنند. هر کشور دارای یک یا چند Ab مرکزی است (برای مثال Ab ایران با نام NACI شناخته می‌شود) که آن هم باید در مجموعه اصلی خود، IAF کار کند. می‌توانیم برای درک بهتر اعتبار یک Cb، به سایت IAF سر بزنیم و Ab آن را پیدا کنیم.
IAF چیست؟
انجمن بین‌المللی اعتباربخشی (IAF) یک انجمن جهانی است و متشکل از نهادهای اعتباربخشی و سایر نهادهای علاقه‌مند به ارزیابی انطباق در زمینه‌های سیستم‌های مدیریت، محصولات، فرایندها، خدمات، پرسنل، اعتبارسنجی، تأیید و سایر برنامه‌های مشابه ارزیابی و انطباق است.
وظیفه اصلی آنها توسعه یک برنامه جهانی ارزیابی و انطباق است تا با اطمینان از اینکه ممکن است به گواهینامه‌های معتبر و اظهارات تأیید و تأیید اعتماد شود، خطرات محتمل برای مشاغل و مشتریان آنها را کاهش دهند. اطلاعات دقیق از نحوه عملکرد این انجمن را می‌توانید در وب‌سایت آنها (https://iaf.nu/en/home/) مشاهده کنید.
چگونه یک Cb و AB بین‌المللی را تشخیص دهیم؟
گفتیم که CB باید محدوده فعالیت و مراجع صدور گواهینامه ایزو خود را برای تأیید اعتبار توسط AB تعیین کند. AB نیز تحت اعتبار IAF مشغول به کار خواهد بود. پس با مراجعه با سایت IAF می‌توانید Ab مورد نظر را پیدا کرده و اعتبار آن را بررسی کنید. همچنین با پیگیری Ab، حتما اعتبار و صلاحیت Cb نیز مشخص خواهد شد.
اگر CB منتخب شما، برای طبقه‌بندی سازمان واجد شرایط نیست، ارزیابی آن را کنار بگذارید. زمانی که CB دارای صلاحیت خاصی در ارتباط با محدوده شناخته شده نباشد، مجاز به صدور گواهینامه در برابر آن محدوده نیست. این امر تضمین می‌کند که CBهای معتبر باید از فناوری‌ها، فرایندها و صنایع سازمان‌هایی که ممیزی انجام می‌دهند، مطلع باشند. از CB معتبر بخواهید یک کپی از «بیانیه محدوده اعتبار» خود را در اختیار شما قرار دهد تا به سرعت تعیین کند که اعتبار آنها چه میزان است و به چه دسته‌ای از صنایع امکان ممیزی می‌دهد.
چرا Cb و ABهای خصوصی به وجود آمدند؟
در صورت یکه با بررسی‌های مهم متوجه این موضوع شدید که Cb مورد نظر تأییدیه Ab خود را ندارد و حتی Ab نیز در لیست IAF نیست، احتمالا با دو سازمان خصوصی روبرو هستید. این مراجع تنها «تحت عناوین بین‌المللی» کار می‌کنند. بزرگ‌ترین چالش پیش روی آنها، عمر کوتاه فعالیتشان است. از طرفی این مراکز هیچ لیست واضح و مشخصی برای پیگیری ندارند و تعداد آنها زیاد است.
فرق Cb خصوصی و بین‌المللی چیست؟
از توضیحات چنین برمی‌آید که تمام نهادهای دارای تأییدیه IAF به صورت بین‌المللی در حال کار هستند و نهادهای خصوصی از این حمایت برخوردار نیستند؛ لذا مهم است که قبل از شروع همکاری با یک Cb از نوع فعالیت آن اطلاع کامل پیدا کنید.
تحریم‌های آمریکا چه تأثیری بر روی فعالیت CBها و مراجع صدور گواهینامه ایزو داشته است؟
تحریم‌های متعدد ارتباط میان Cb را با نهادها و انجمن‌های بین‌المللی از بین می‌برد و عمر کوتاهی را برای آنها به وجود خواهد آورد. اگر یک Ab نتواند تأییدیه IAF خود را دریافت کند، ارتباط او با Cb محلی خواهد بود و به صورت بین‌المللی اعتبار چندانی ندارد.
CB به چه اطلاعاتی از شما نیاز دارد؟
CB به طور کلی یک بسته درخواست اطلاعات ارسال می‌کند که شامل یک پرسش‌نامه است. آنها از اطلاعات برای برنامه صدور گواهینامه و هزینه سازمان شما استفاده می‌کنند. اطلاعات درخواست شده، به طور کلی شامل موارد زیر است:
- جزئیات سازمان شما: از نظر اندازه، تعداد پرسنل، منطقه، نوع عملیات، تجهیزات تولیدی و غیره.
- دسته صنعت شما: محصولات و خدمات، فرایندهای تجاری برای اطمینان از شایستگی آنها برای ارائه خدمات صدور گواهینامه به شما.
- محدوده پیشنهادی ثبت‌نام شما: از نظر تعداد سایت‌ها، فرایندها و طیف وسیعی از محصولات و خدمات. هرگونه محصول یا بندهایی که در محدوده سیستم مدیریت کیفی (QMS) شما قرار می‌گیرد.
- تاریخ‌های دلخواه شما: برای بررسی اسناد، پیش ارزیابی و حسابرسی ثبت‌نام
- تماس‌های کلیدی: معرفی نمایندگان اجرایی و مدیریت کیفیت
در مجموع یک Cb خوب می‌تواند یک شریک ارزشمند و منبع مفید در حفظ و بهبود سیستم مدیریت کیفی (QMS) شما باشد. یک Cb خوب اعتباربخشی بین‌المللی سازمان شما را تسهیل می‌کند و رقابت‌پذیری شما را بهبود می‌بخشد. به همین خاطر مهم است که گواهی ایزوی خود را با توجه به روند تأییدیه‌هایی که در بالا ذکر شد، به دست آورید تا این جایگاه را در مدت کوتاهی از دست ندهید.
اهمیت انتخاب مرجع معتبر ایزو
انتخاب یک مرجع معتبر برای صدور گواهی ایزو از اهمیت بالایی برخوردار است. مراجع معتبر، نه تنها با ارائه خدمات کیفی به بهبود عملکرد سازمان‌ها کمک می‌کنند، بلکه اطمینان می‌دهند که سازمان‌ها به استانداردهای بین‌المللی پایبند هستند.
مراجع صادر کننده ایزو با ارزیابی‌های دقیق، سازمان‌ها را در دستیابی به کیفیت بالاتر هدایت می‌کنند. گواهی‌های صادر شده توسط این مراجع، از ارزش بیشتری در بازارهای بین‌المللی برخوردارند و می‌توانند نقش مهمی در افزایش اعتبار و رقابت‌پذیری سازمان‌ها داشته باشند. انتخاب نادرست مرجع می‌تواند منجر به کاهش اعتماد مشتریان و کاهش فرصت‌های تجاری شود. به همین دلیل، سازمان‌ها باید با دقت و توجه، مرجعی را انتخاب کنند که نه تنها معتبر باشد، بلکه توانایی تأمین نیازهای خاص آنها را نیز داشته باشد.
توجه به این مورد حضور موفقیت‌آمیز سازمان در بازارهای جهانی را تضمین نموده و مسیر رشد و توسعه بیشتری را فراهم میآورد.
سخن آخر
گواهی‌های ایزو نقشی حیاتی در تضمین کیفیت و انطباق سازمان‌ها با استانداردهای بین‌المللی ایفا می‌کنند. انتخاب یک مرجع صادر کننده معتبر برای صدور این گواهی‌ها می‌تواند تفاوت بزرگی در اعتبار و موفقیت سازمان‌ها ایجاد کند.
شرکت شبکه نوین صنعت آکس با ارائه خدمات مرتبط با ایزو، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری در بازارهای جهانی حضور یابند و به اهداف خود دست یابند.
