ایزو (ISO) یک سازمان جهانی متشکل از 147 عضو است که برای طراحی استاندارهای مهم به جهت دستیابی به محیط‌های کار منظم و قابل اعتماد گرد هم آمده‌اند. این سازمان و کارشناسان آن (که برخی اعضای اصلی و برخی از آنها اعضای فرعی سازمان هستند) وظیفه دارند تا با توجه به شرایط قانونی هر کشور و نیازهای تجاری مختلف، استاندارهایی را تدوین کنند که مسیر تولید و ارائه خدمات را برای همه سازمان‌ها هموار نماید. در متن حاضر این مسئله و کلیه مباحث پیرامون موضوع گواهینامه ایزو iso را بیشتر توضیح می‌دهیم.
شرح و خلاصه گواهینامه ایزو iso
سازمان بین‌المللی استانداردسازی یا همان International Organization for Standardization، انواع استاندارد را مشاغل مختلف طراحی کرده تا با استناد به آنها هر سازمان روند درستی را در پیش بگیرد؛ بنابراین مهم است که شما به دنبال یک گواهی مرتبط با کسب‌وکار خود باشید. برای نمونه استاندارد Haccp کیفیت مواد غذایی را مورد توجه دارد و 9001 ISO تنها به مدیریت کیفیت یک سازمان اشاره می‌کند.
انواع حوزه‌های ایزو و دسته‌بندی آنها
گفتیم که با توجه به تفاوت کسب‌وکارها با انواع ایزو مواجه هستیم. شما با یک جست‌وجوی ساده و مرتبط با حوزه فعالیت تجاری خودتان می‌توانید گواهی مورد نظر خود را پیدا کنید. برای نمونه 27001ISO/IEC به مسائل مربوط به فناوری اطلاعات اشاره دارد و 19791ISO/IEC به گزارش‌های فنی توجه می‌کند. اما معروف‌ترین آنها ایزو 9001 (سیستم مدیریت کیفیت)، ایزو 45001 (سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای) و ایزو 14001 (سیستم مدیریت زیست‌محیطی) هستند که در ادامه شرح مختصری از آنها را ارائه می‌دهیم. لازم به ذکر است که هر کدام از این گواهی‌ها با توجه به نوع استفاده‌ای که دارد، کاربرد خاص خود را نیز خواهند داشت.
شرح مختصری از ISO 9001
9001 ISO به عنوان استاندارد بین‌المللی تعریف می‌شود که الزامات سیستم مدیریت کیفیت (QMS) را مشخص می‌کند. سازمان‌ها از این استاندارد برای نشان دادن توانایی ارائه مداوم محصولات و خدمات مطابق با الزامات مشتری و مقررات لازم استفاده می‌کنند.
این استاندارد بر اساس تعدادی از اصول مدیریت کیفیت از جمله تمرکز قوی بر مشتری، انگیزه و دلالت مدیریت عالی، رویکرد فرایند و بهبود مستمر طراحی شده است. این اصول با جزئیات بیشتری در اصول مدیریت کیفیت ISO توضیح داده شده‌اند. استفاده از 9001 ISO این اطمینان را به ما می‌دهد که مشتریان از محصولات و خدمات باکیفیت و مطلوبی برخوردار می‌شوند که به نوبه خود مزایای تجاری زیادی را به همراه دارد.
ISO دارای طیف وسیعی از استانداردها برای سیستم‌های مدیریت کیفیت است که بر اساس 9001ISO تنظیم شده و برای بخش‌ها و صنایع خاص مناسب هستند مانند:
- ISO 13485: 2016: دستگاه‌های پزشکی
- ISO 18091: 2019: برنامه‌های راه‌آهن
- ISO 29001: 2020: صنایع نفت، پتروشیمی و گاز طبیعی
- و غیره.
شرح مختصری از ISO 14001
ISO 14001 معیارهای سیستم مدیریت محیط‌زیست را تعیین می‌کند و می‌تواند دارای گواهینامه باشد. این استاندارد چارچوبی را ترسیم می‌کند که یک شرکت یا سازمان می‌تواند برای ایجاد یک سیستم مدیریت زیست‌محیطی مؤثر دنبال کند. این گواهی طراحی شده برای هر نوع سازمانی است و صرف نظر از فعالیت آن، می‌تواند به مدیران شرکت و کارکنان و همچنین ذی‌نفعان خارجی اطمینان دهد که تأثیرات زیست‌محیطی در حال اندازه‌گیری و بهبود است.
خانواده استانداردهای ISO 14000 توسط کمیته فنی ISO ISO/TC 207 و کمیته‌های فرعی مختلف آن توسعه‌یافته است. ایزو 14001 الزاماتی با راهنمایی برای استفاده در ارتباط با سیستم‌های محیطی ارائه می‌دهد. استانداردهای دیگر در خانواده بر رویکردهای خاصی مانند حسابرسی، ارتباطات، برچسب‌گذاری و تجزیه‌وتحلیل چرخه زندگی و همچنین چالش‌های زیست‌محیطی مانند تغییرات آب‌وهوا متمرکز هستند.
شرح مختصری از ISO 45001
بر اساس گزارش سازمان بین‌المللی در مورد محیط کار، روزانه بیش از 7600 نفر بر اثر حوادث یا بیماری‌های ناشی از کار جان خود را از دست می‌دهند. به همین دلیل کمیته ایزو، با کمک متخصصان بهداشت و ایمنی شغلی، کار خود را در این زمینه برای توسعه استاندارد بین‌المللی با قابلیت نجات تقریبا سه میلیون نفر در سال آغاز کرد.
این رویکرد که با نام ISO 45001 شناخته شده بر اساس موفقیت استانداردهای بین‌المللی قبلی در این زمینه مانند OHSAS 18001، تدوین شده است. دستورالعمل‌های ILO-OSH، استانداردهای ملی مختلف، استانداردها و کنوانسیون‌های بین‌المللی کار ILO نیز در تدوین این استاندارد مهم بوده‌اند.
چرا استفاده از گواهینامه ایزو iso مهم است؟
اهمیت استفاده از استاندارد و گواهینامه ایزو iso را می‌توان از دو منظر مورد توجه قرار داد. در وهله اول سازمان با استفاده از این گواهی‌ها اعتبار زیادی میان رقبای خود به دست خواهد آورد. این اعتبار را در جلسات مناقصه و یا تأثیر تبلیغات سازمان می‌توان به خوبی مشاهده کرد.
همان‌طور که می‌دانیم این گواهی نامه ها بین‌المللی هستند و همین امر باعث محبوبیت بیشتر این گواهی نامه‌ها می‌شود. یک شرکت حتی برای جلب مشتری خاص خود نیز می‌تواند از این گواهی نامه ها استفاده کند. زیرا داشتن چنین مدرکی مزیت رقابتی مناسبی را برای هر کسب‌وکار به ارمغان می‌آورد.
در کنار این موارد، داشتن یک نوع از ایزوها (بنا بر دسته‌بندی کسب‌وکار شما) حتما دید سازمانی مؤثری را در میان اعضای تیم یک شرکت به وجود خواهد آورد. این نوع گواهی‌ها در ابتدا باعث ایجاد نظم در کار سازمان شده و در ادامه افزایش سطح کیفی کار (تولید و خدمات) را به همراه خواهند داشت. در نهایت هر گواهی بر اساس نوع خود تأثیرات مثبتی را روی عملکرد سازمان دارد.
مزایا دریافت گواهی‌نامه‌های ISO
علاوه بر موارد ذکر شده در بخش قبلی، مزایا استفاده از گواهی‌نامه‌های ایزو را می‌توان به این شرح در نظر داشت که:
- استانداردسازی
اهداف استانداردسازی عبارت‌اند از: ساده‌سازی تولید در صنایع مختلف، اطمینان از قوام و ایمنی محصول، همکاری و سازگاری جهانی. به طور کلی، شرکت‌ها در نتیجه استانداردسازی، مزایای فناوری، اقتصادی و اجتماعی غیرقابل‌انکاری را تجربه می‌کنند.
- تجزیه‌وتحلیل نیازهای مشتری
در بیشتر موارد ما نیازهای مشتری را به طور رضایت‌بخشی برآورده می‌کنیم، اما به صورت جمع و پیوسته. در اصل تمرکز اکثر ما تنها بر این به دست آوردن مزیت و سود فوری است، بدون این که مشتری و خواسته‌های او را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار دهیم. این کار می‌تواند در درازمدت هزینه بسیار بیشتری داشته باشد. اما با استفاده از استانداردهای مهم در این زمینه، این زمان و پول صرفه‌جویی می‌شوند.
- بهبود کارایی، کاهش ضایعات و صرفه‌جویی در هزینه
یک سیستم خوب اجرا شده به شرکت شما اجازه می‌دهد تا به سطح ایده‌آل نزدیک شود. با پیشرفت فرایندهای مختلف، سطوح کار سازگارتر می‌شوند و شما می‌توانید به طور منظم به اهداف خود برسید و نتایج ملموسی را ارائه دهید. همچنین می‌توانید ضایعات را در فرایندهای خود کاهش دهید.
ضایعات ناشی از کیفیت پایین و ناکارآمدی است و نشان‌دهنده پول هدر رفته است. ناکارآمدی نتیجه تنوع و فرایندهای ناسازگار است. با توجه به استانداردهای ISO این تغییرات منفی را کاهش داده و تداوم تجارت خود را بهبود بخشید.
- به رسمیت شناخته شدن در مجامع بین‌المللی
ما در ابتدای این مقاله درباره اعتبار ISO صحبت کردیم و نمی‌توان از این عامل چشم‌پوشی کرد. اخذ گواهینامه ISO، شرکت شما را در گروه بسیار منتخبی قرار می‌دهد. همه ما می‌دانیم که تصویر سازمان یک عامل بسیار مهم در تجارت است.
آیا گواهینامه ایزو iso ایران، در سطح جهان اعتبار دارد؟
پاسخ این سؤال مثبت است. از آنجایی که این گواهی‌ها به صورت بین‌المللی مورد توجه هستند و کشورها پذیرفته‌اند که سازمان دارای این گواهی، عملکردی مناسب دارد، اخذ آنها برای هر سازمان در هر کشوری مفید است. در صورتی که ما گواهی NACI (سازمان مرکز ملی تأیید صلاحیت ایران) را دریافت کنیم در تمام مزیت‌های آن در سراسر جهان بهره‌مند خواهیم شد.
در مجموع، استانداردهای ایزو توسط کارشناسان تهیه شده‌اند. این چارچوب‌های طراحی شده به سازمان کمک می‌کنند تا راه خود را به خوبی طی کند. البته شرایط محیطی هر سازمان نیز در این بهره‌وری مهم است اما در کمترین حالت ممکن نیز از 10 بند هر ایزو (به طور فرضی) 4 یا 5 بند آن برای یک سازمان مورد استفاده است و همین امر موجب می‌شود تا آن کسب‌وکار چند قدم جلوتر از رقبای خود حرکت کند.
