ایزو 14001 (استاندارد سیستم مدیریت محیط زیست)

سیستم مدیریت محیط زیست راهیست برای تغییرات در سیاست و عملکرد سازمان ها و صنایع که نتیجه آن بهبود عملکرد محیط زیست می باشد. سازمان جهانی استاندارد در سال 1993 با ایجاد یک کمیته فنی نخستین اقدام را در جهت تدوین یک استاندارد جهانی مدیریت محیط زیست EMS  انجام داد. سه سال بعد اولین ویرایش این سیستم مدیریت با نام ISO 14001  منتشر شد.

نسخه ارایه شده در سال 2004 یکبار مورد ویرایش قرار گرفت اما نسخه کنونی مورد استفاده با نام ISO 14001:2015 در سال 2015 بار دیگر مورد ویرایش و جهت استفاده در اختیار سازمان ها قرار گرفت. این استاندارد جزو استانداردهای مهم سازمان بین المللی ایزو بوده که معمولا در اکثر سازمان ها مانند ایزو 9001 و ایزو 45001 پیاده سازی میشود. ایزو 14001 از نظر کیفیت بسیار به ایزو 9001 شبیه است.

هدف از اجرای ISO 14001 :

رشد صنایع و فعالیت بدون سیستم مدیریت محیط زیستی در طی سال های اخیر منجر به استفاده بی رویه از منابع طبیعی و ایجاد آسیب به طبیعت گردیده است. شناسایی این خطرات و جلوگیری از آسیب به محیط زیست در طی فرایندهای شغلی یکی از مهم ترین اهداف هر سازمان و صنعتی می باشد. خدمات سازمان ها می بایست در راستای حفظ سلامت هوا، آب، خاک، گیاهان، جانوران و حتی انسان ها صورت گیرد.

توجه به بستر های آسیب رسان در سیستم مدیریت محیط زیست به طور کلی صورت گرفته است. به عنوان مثال نشر گازهای گلخانه ای و .. منجر به مرگ پرندگان میگردد. همچنین رها سازی فضولات صنایع به آب ها منجر به مرگ آبزیان و ایجاد خطر برای سلامت انسان و همچنین ایجاد آلودگی برای سفره های آب زیر زمینی میشود. این تنهتا بخشی از دید کلی سیستم مدیریت محیط زیست یا همان ایزو 14001 است. پیاده سازی این استاندارد در سازمان ها شامل شناسایی عوامل زیان آور، اندازگیری و ببرسی پیامد های آن به محیط زیست و اجرای راهکارهای اصولی در جهت رفع این مشکلات است.

چه سازمان هایی میتوانند ایزو 14001 را اجرا کنند؟

اجرای ISO 14001  بدون توجه به وسعت سازمان و کار و همچنین ماهیت شغل در هر سازمان و صنعتی قابل اجرا می باشد.

مزایای پیاده سازی ایزو 14001 :

• کاهش آسیب های محیطی
• افزایش بهره وری سازمان
• بهبود فرایندهای داخلی سازمان
• یکپارچگی سیستم های مدیریتی
• جلب رضایت مشتریان
• کاهش هزینه ها
• شناسایی جنبه های زیست محیطی
• افزایش آگاهی کارکنان
• افزایش روحیه کارکنان

روش های پیاده سازی ایزو 14001 :

• کلیه سازمان ها ملزم به شناسایی جنبه های زیست محیطی خود می باشند. منظور از جنبه های زیست محیطی اثرات مثبت و یا منفی است که فعالیت سازمان بر محیط زیست میگذارد. پیامد هایی مانند: آلودگی هوا، خاک، آب، آلودگی صوتی، اتلاف منابع طبیعی
• ارزیابی خطرات و جنبه های زیست محیطی سازمان از روش های مختلف مانند ماتریس خطر یا FMEA و …صورت میگیرد.پس از این ارزیابی جنبه ها به دو دسته بارز و غیر بارز تقسیم میشوند.
• بررسی کتاب قوانین زیست محیطی و استفاده از قوانین زیست محیطی مطابق با جنبه های شناسایی شده در سازمان
• کسب اطمینان از بروز بودن قوانین و اطلاع از آخرین ویرایش اعلام شده آن
• برنامه ریزی هدفمند
• نظارت و سنجش مستمر اجرای الزامات در راستای دستیابی به هدف
• ایجاد اطمینان از سلامت محیط کار
• بررسی فرایند و اعمال پیشرفت

سوالات متداول

• هدف از اجرای ایزو 14001 چیست؟

این استاندارد شامل الزامات جهت حفظ محیط زیست و کاهش آسیب های وارده از طریق آلاینده های صنایع به محیط می باشد.

• اجرای ایزو 14001 برای چه سازمان های مفید است؟

این استاندارد میتواند در تمام سازمان ها، شامل تولیدی و خدماتی پیاده سازی شود.

• ایزو 14001 چیست؟

این استاندارد در ارتباط با مدیریت محیط می باشد و به کلیه صنایع و مشاغل کمک میکند تا آسیب های وارده به محیط زیست را به حداقل برسانند.

• منظور از EMS چیست؟

مجموعه ای از فرایند ها و اقدامات با هدف کاهش خطرات زیست محیطی