اتوکلاو دستگاهی است که با استفاده از بخار آب تحت فشار، برای استریل کردن تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی و صنعتی به کار می‌رود. این دستگاه با ایجاد دما و فشار بالا، میکروارگانیسم‌های مضر مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها را از بین می‌برد. استفاده از اتوکلاو در حوزه‌های مختلفی از جمله پزشکی، دندان‌پزشکی، میکروبیولوژی و صنایع غذایی رایج است. این دستگاه‌ها در اندازه‌ها و انواع مختلفی تولید می‌شوند و بسته به نیاز، در محیط‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه، به بررسی فرایند عملکرد اتوکلاو، نکات مهم برای بازرسی اتوکلاو و نگهداری از آن، مدت‌زمان لازم برای استریل‌سازی و موارد ضروری دیگر می‌پردازیم.
بررسی فرایند بازرسی اتوکلاو
بررسی بازرسی کامل اتوکلاو طبق مراحل زیر پیش بروید:
بررسی اتصالات و دریچه ها
تمامی اتصالات، دریچه‌های بخار، آب و هوا باید بررسی شوند تا از عدم نشتی و عملکرد صحیح دستگاه اطمینان حاصل شود، زیرا نشتی می‌تواند فرآیند استریلیزاسیون را مختل کند.
کنترل فشار و سیستم گرم‌کننده
فشار دستگاه باید حداقل ۵.۲ بار باشد و سیستم گرم کننده به درستی کار کند. کاهش فشار یا نقص در گرم کننده منجر به استریل سازی ناقص می‌شود.
بررسی ابزارهای اندازه‌گیری
دماسنج‌ها و فشارسنج‌های اتوکلاو باید قبل از استفاده بررسی و در صورت نیاز کالیبره شوند؛ زیرا هرگونه خطا در اندازه‌گیری باعث اختلال در فرآیند خواهد شد.
تمیزکاری داخلی و خارجی
محفظه داخلی و سبدها باید با مواد غیرخورنده تمیز شوند و قسمت‌های خارجی مانند صفحه کنترل و دستگیره‌ها نیز پاکسازی شوند تا عملکرد بهینه دستگاه حفظ شود.
در صورت نیاز به مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید
021-44945007-8 و 09911677491
بررسی دریچه‌های ایمنی
دریچه‌های ایمنی باید بدون انسداد و در شرایط مطلوب باشند تا در صورت افزایش بیش از حد فشار، بخار اضافی را تخلیه کرده و از خطرات احتمالی جلوگیری کنند.
تست عملکرد با نشانگرهای بیولوژیکی
برای اطمینان از استریل سازی مؤثر، از نشانگرهای بیولوژیکی و شیمیایی استفاده شود. اگر این تست‌ها نتیجه مطلوبی ندهند، دستگاه باید مورد بررسی قرار گیرد.
بررسی واشر درب
واشر درب باید سالم و بدون ترک باشد تا از نشت بخار جلوگیری شود. در صورت نیاز، با روغن مناسب روان‌کاری شده یا تعویض شود.
کالیبراسیون دوره‌ای
برای حفظ دقت اندازه‌گیری دما و فشار، سنسورها باید به طور منظم کالیبره شوند تا از صحت عملکرد اتوکلاو اطمینان حاصل شود.
چک لیست بازرسی اتوکلاو
انجام این چک لیست به صورت منظم باعث افزایش عمر مفید اتوکلاو و اطمینان از عملکرد ایمن و مؤثر آن خواهد شد.
زمان بازرسی کنترل دوره ای اتوکلاو
این بازرسی‌ها باید در فواصل زمانی منظم انجام شوند. بر اساس استانداردها و مقررات، بازرسی‌های دوره‌ای اتوکلاو باید حداقل سالی یک‌بار انجام شوند. با این حال، بسته به میزان استفاده و شرایط کاری، ممکن است نیاز به بازرسی‌های مکررتر باشد. به عنوان مثال در برخی منابع توصیه شده است که بازرسی‌های روزانه، هفتگی، ماهانه و شش ماهه برای اتوکلاوها انجام شود. این بازرسی‌ها شامل تمیزکاری، بررسی عملکرد سوپاپ‌ها، کنترل سطح آب و و معاینات تخصصی توسط تکنسین‌های مجرب است.
آیین نامه بازرسی کنترل دوره ای اتوکلاو چیست؟
در ایران، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مرتبط با بازرسی اتوکلاو و کنترل دوره‌ای در چارچوب مقررات بهداشت و ایمنی کار تدوین شده‌اند. این مقررات بر اهمیت انجام بازرسی‌های منظم و دوره‌ای تأکید دارند تا از عملکرد صحیح و ایمن اتوکلاوها اطمینان حاصل شود. به طور کلی، بازرسی‌های دوره‌ای باید حداقل سالی یک بار انجام شوند؛ با این حال بسته به شرایط کاری، میزان استفاده و توصیه‌های سازنده، ممکن است فواصل بازرسی متفاوت باشد. در صورت عدم تعیین فواصل بازرسی توسط سازنده، این بازرسی‌ها باید با توجه به نتایج ارزیابی ریسک و شرایط محیط کار تنظیم شوند. همچنین، انجام تست هیدرواستاتیک با ۱.۵ برابر فشار کاری به صورت سالانه توصیه می‌شود، مگر اینکه استانداردها یا شرایط خاص دیگری تعیین شده باشد. در مواردی که انجام آزمایش هیدرواستاتیک ممکن نیست، می‌توان از روش‌های آزمون غیرمخرب مطابق با استانداردهای مربوطه استفاده کرد.
آیا بازرسی کنترل دوره ای کدام نوع اتوکلاو اجباری است؟
بازرسی‌های دوره‌ای اتوکلاوها برای اطمینان از عملکرد ایمن و مؤثر آن‌ها ضروری است. این بازرسی‌ها باید حداقل سالی یک بار انجام شوند؛ با این حال، بسته به میزان استفاده و شرایط کاری، ممکن است نیاز به بازرسی‌های مکررتر باشد. این بازرسی‌ها شامل تمیزکاری، بررسی عملکرد سوپاپ‌ها، کنترل سطح آب، و معاینات تخصصی توسط تکنسین‌های مجرب است.
بازرسی به موقع اتوکلاو را جدی بگیرید!
در مجموع، اتوکلاو یکی از مهم‌ترین تجهیزات برای استریلیزاسیون ایمن و مؤثر بوده که عملکرد صحیح آن به بازرسی و نگهداری منظم وابسته است. توصیه می‌شود بازرسی‌های دوره‌ای شامل کنترل فشار و دما، بررسی دریچه‌های ایمنی، تست نشانگرهای بیولوژیکی و تمیزکاری منظم به صورت مداوم انجام شود. همچنین کالیبراسیون ابزارهای اندازه‌گیری و رعایت استانداردهای ایمنی در افزایش عمر مفید دستگاه و جلوگیری از نقص‌های احتمالی نقش مهمی دارد. رعایت این نکات باعث می‌شود اتوکلاو با حداکثر کارایی و ایمنی فعالیت کند و از بروز خطرات جلوگیری شود. برای دریافت گواهینامه های بازرسی دیگ بخار و اتوکلاو با کارشناسان ما در شرکت آکس در تماس باشید تا در بهترین زمان و شرایط گواهینامه را دریافت کنید.